استاندارد سازی تست نگرش سنج معلمان مینه سوتا بر روی معلمان دوره راهنمایی

پژوهش حاضر به منظور استاندارد سازی تست نگرش سنج معلمان مینه سوتا بر روی معلمان دوره راهنمایی شهر تهران انجام شد. برای انجام این پژوهش گروهی با حجم 450 نفر از معلمان زن و مرد دوره راهنمایی شهر تهران به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و پرسشنامه نگرش سنج مینه سوتا بر روی آن ها اجرا گردید. از این گروه تعداد 415 پرسشنامه برای تجزیه و تحلیل آماری مورد بررسی قرار گرفته و مابقی به علت عدم علاقه به پاسخگویی و پاسخگویی به صورت ناقص از مجموعه حذف گردید. از 415 نمونه مورد مطالعه 53/0 درصد زن و 47/0 درصد مرد بودند.
ابزار مورد پژوهش را مجموعه 150 گزاره ای نگرش سنج ترجمه شده مینه سوتا تشکیل می داد. در این پرسشنامه هر گزاره بر مبنای لیکرتی در پنج گزینه کاملاً مخالف، مخالف، بی نظر، موافق، کاملا موافق ترتیب یافته که در مقیاس 5 درجه ای نمره گذاری شده است. بعد از گردآوری داده ها همبستگی هر سوال با کل مجموعه محاسبه و به علت پایین بودن همبستگی برخی سوالات با کل تست 12 سوال از مجموعه سوالات تست حذف شد و اعتبار مجموعه از تست با استفاده از  آلفای کرونباخ 89/0 به دست آمد. این نتیجه پاسخگوی پرسش پژوهشی که آیا آزمون دارای اعتبار کافی است می باشد و همچنین نشان می دهد که می توان به نتایج و محاسبات بعدی اعتماد داشت.
برای بررسی روایی سازه پرسشنامه و این که این مقیاس از چند عامل تشکیل شده از تحلیل عاملی استفاده شد. حد کفایت نمونه برداری 756/0 است و معنادار بودن آزمون کرویت بارتلت، استفاده از تحلیل عاملی را توجیه می کند.
بر پایه روش تحلیل مولفه های اصلی و چرخش به شیوه واریماکس و با توجه به مقدار واریانس تبیین شده و بار عاملی هر سوال 2 عامل استخراج گردیده است که 83 سوال به علت بار عاملی پایین از مجموعه سوالات حذف گردید. و دو عامل به دست آمده در مجموع 98/19 درصد واریانس را تبیین کرد. از تفسیر ساختار ساده متغیرها نتایج زیر حاصل شده است:
عامل 1 با 45 سوال همبستگی قوی دارد که نشانگر نگرش معلم نسبت به دانش آموزان است.
عامل 2با 23 سوال همبستگی قوی دارد که نشانگر نگرش معلم نسبت به حرفه معلمی است.
عوامل فوق با نتایج جلالی و همکاران (1381) که بر روی معلمان دوره راهنمایی شهر تهران انجام شده است هماهنگ و همسو است. میانگین نمرات مردان در عامل اول 56/51 و در عامل دوم 45/49 است و میانگین نمرات زنان برای عامل اول 25/48 و برای عامل دوم 11/49 است. که این نشان می دهد نگرش معلمان زن نسبت به دانش آموزان مثبت تر از مردان است. و نگرش معلمان مرد نسبت به حرفه معلمی مثبت تر از نگرش معلمان زن است. تفاوت معلمان زن و مرد در رابطه با عامل اول در سطح اطمینان Pپاتمن  (1999)، در بررسی های خود به این نتیجه رسید که نگرش معلم معلول شرایط جامعه، مدرسه، برنامه های آموزشی و توانایی های معلم است.
در پژوهش های انجام شده توسط پژوهشگران در سال 2009، که در سایت تخصصی آموزش و پروش آمریکا "اریک"  منتشر شده عوامل تاثیرگذار در نگرش معلمان به دانش آموزان و حرفه معلمی چنین عنوان شده است: عواملی مانند جنسیت دانش آموزان، موضوع و مبحث درسی که تدریس می شود، عملکرد دانش آموزان، نژاد و گروهی که معلم به آنان تدریس می کند، هدف آموزشی معلم، موفقیت دانش آموزان، معیار سنجش پیشرفت دانش آموزان، شخصیت دانش آموزان، وضعیت اقتصادی، حمایت مالی از معلم، آداب و رسوم، فرهنگ، مذهب و توانایی های معلم در نگرش و توقع او تاثیرگذار هستند.
عوامل شخصی (شخص معلم). شامل تجربه، علاقه، تعهد کاری و از خودگذشتگی های او، میزان تحصیلات و رشته تحصیلی معلم، سابقه آموزشی و کار تدریس معلم، شرایط کاری و علاقه و تعهد معلمان به کارشان جملگی بر اثربخشی کار معلم موثر است. همچنین شرایط و عناصر محیطی. موقعیت جغرافیایی مدرسه، منطقه آموزشی که از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تفاوت هایی با هم دارند و روش های کاری متفاوتی را ایجاب می کند در کارآیی و اثربخشی معلم موثر است. همچنین وسعت و بزرگی مدرسه، امکانات آموزشی، حجم کاری معلم، تعداد دانش آموزان و زمینه های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی آنان در اثربخشی معلمان موثر است. (لیان، 2006)
با توجه به موارد فوق و نتایج حاصل از پژوهش های مختلف به نظر می رسد برای افزایش روحیه و رضایت شغلی کارکنان لازم است به ارضای نیازهای آنان در محیط کار توجه کنیم و فضای روانی مناسب را در درون سازمان ایجاد کنیم. ایجاد جو سازمانی که از لحاظ روانی سالم تر و از ترس و تهدید و اضطراب به دور باشد کار خلاق معلم را آسان و او را در ارائه ایده های جدید تشویق می کند. بنابراین وقتی معلم به سوی بهسازی مداوم، بالنده و پایداری برنامه درسی و آموزشی و نیز فنون تدریس هدایت شود، دانش آموزان به مطمئن ترین و بهترین وجه از مدرسه بهره مند می شوند (گرانفیث، بخشی، 1375).
در ایران نیز توجه بیشتر به نیاز معلمان و ایجاد شرایط و امکانات آموزشی بهتر می تواند در راستای بهینه سازی دیدگاه های معلمان و نگرش آنان نسبت به کار، برنامه، مدرسه و در نهایت دانش آموز موثر افتد.
پیشنهادهای پژوهشی
1-    مقیاس نگرش سنج در سطح مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان آزمون شود و برای سنجش روایی ملاکی از متغیرهایی مانند نظر مدیران و کارشناسان استفاده شود و این طرح ابتدا در تهران و سپس در مرکز استان ها به اجرا درآید.
2-    این مطالعه مقدماتی زمینه مناسبی برای انجام یک پژوهش ملی به دست داده است. با تلفیق گزاره های دو مولفه های حاصل از فرایند پژوهش و اجرای طرح پژوهشی گسترده و جامعه تری می توان به ابزار مناسبی برای سنجش نگرش های معلمان در رابطه با دانش آموزان و حرفه معلمی دست یافت. امید است که در این راه گام های موثری برداشته شود.
3-    در پژوهش های دیگر به منظور افزایش واریانس تبیین شده لازم است ابزار سنجش مجددا مورد تجدید نظر قرار گیرد و از روش های دیگر نیز در جمع آوری اطلاعات استفاده شود.
4-    گرچه اکثر فرضیه های این مطالعه مورد تایید قرار نگرفتند، اما قابل انتظار است که نگرش معلمان نسبت به شغل خود و دانش آموزانشان تحت تاثیر متغیرهای مختلفی باشد، از این رو انجام پژوهش های دیگری در این راستا توصیه می شود.