هنجاریابی هشت مقیاس پرسشنامه روانشناختی کالیفرنیا (CPI)بر روی کارکنان گمرک ایران

هنجاریابی هشت مقیاس پرسشنامه روانشناختی کالیفرنیا (CPI)بر روی کارکنان گمرک ایران در استان تهران

احمدرضا فتوت؛ به راهنمایی: دکتر کاظم سلیمی زاده؛ استاد مشاور: دکتر حسن پاشا شریفی.

پایان نامه(کارشناسی ارشد)--دانشگاه آزاد اسلامی،واحد تهران مرکز، 1379.
وضعیت پایان نامه: دفاع شده - تاریخ دفاع: 20-11-1379

کلید واژه: روانشناسی / روانسنجی / سنجش و اندازه گیری / روائی / استانداردکردن / اعتبار /

کلید واژه معادل لاتین: Psychology / Psychometrics / Assessment & Measurement / Validity / Standardization / Reliability /

چکیده:

هدف اصلی این پژوهش, فراهم آوردن امکان استفاده از پرسشنامه روانشناختی کالیفرنیا یا به عبارتی آماده سازی این پرسشنامه به منظور سنجش خصوصیات بین فردی کارکنان گمرک ایران است. فراهم آوردن ابزاری که بتواند شخصیت هنجار را مورد سنجش قرار دهد و برای جامعه ایرانی قابل فهم و درک باشد از جمله اهداف اولیه این پژوهش بوده است. همانطور که اشاره گردید اولین هدف و محور عمده این تحقیق تعیین هنجار برای هشت مقیاس پرسشنامه روانشناختی کالیفرنیا بوده است که برای دستیابی به این هدف اصلی, اهداف فرعی نیز در نظر گرفته شده بود. اولین هدف تحلیل ماده های هر یک از هشت مقیاس پرسشنامه روانشناختی کالیفرنیا بوده است که برای این منظور ضریب همبستگی هر یک از ماده ها در هر مقیاس با نمره کل آن مقیاس محاسبه شد, همچنین ضریب همبستگی هر یک از ماده ها در هر مقیاس با نمره کل آن مقیاس به تفکیک جنسیت محاسبه گردید. با استفاده از روش لوپ یا چرخش تأثیر حذف هر ماده بر روی پایایی کل آزمون مورد محاسبه قرار گرفت. سپس به بررسی هدف فرعی دیگری از این تحقیق که محاسبه میزان پایایی هر یک از هشت مقیاس پرسشنامه روانشناختی کالیفرنیا بود, پرداخته شد. که برای این منظور با استفاده از روش همسانی درونی از طریق ضریب آلفای کرونباخ، ضریب پایایی هر مقیاس برای کل آزمودنیها و همچنین به تفکیک جنسیت به طور جداگانه یک بار قبل از حذف ماده های نا مناسب و یک بار بعد از حذف ماده های نا مناسب محاسبه گردید. نتایج بیانگر آن است که بیشترین حذف ماده ها در کل آزمودنیها برای مقیاس و کمترین در مورد مقیاس های و است. همچنین بیشترین ضریب پایایی مربوط به مقیاس است که 85 /0 می باشد و کمترین آن مربوط به مقیاس است که 62 /0 می باشد. هدف فرعی دیگری که در این پژوهش به دنبال بررسی آن بودیم, محاسبه و تعیین میانگین و انحراف استاندارد در هر یک از مقیاسهای هشت گانه پرسشنامه روانشناختی کالیفرنیا به تفکیک جنسیت بوده است. برای این منظور با استفاده از آزمون مینکین نمرات مردان و زنان در هر مقیاس مقایسه گردید که نتایج بدست آمده بیانگر آنست که بین میانگین نمرات مردان و زنان در کلیه مقیاسها به جز مقیاس و مقیاس در سطح 0.05 تفاوت معناداری وجود دارد. بنابراین برای هر یک از این جنسیت ها می بایست جداول هنجاری جداگانه ای تهیه نمود. نتایج بدست آمده از مقایسه میانگین نمرات متأهلین و مجردین بیانگر آن است که بین میانگین نمرات این دو گروه در مقیاس های و در سطح0.05 و مقیاس در سطح0.05 تفاوت معناداری وجود دارد ولی در بقیه مقیاس ها تفاوت معنا داری بین میانگین های نمرات این دو گروه مشاهده نگردید. همچنین برای مقایسه میانگین شاخصهای جمعیت شناختی از قبیل شاخص سنی, سابقه خدمت, پست سازمانی و مدرک تحصیلی که بیش از دو سطح وجود دارد از روش تحلیل واریانس استفاده گردید. آزمون بدست آمده برای مقایسه میانگین نمرات آزمودنیهای چهار گروه سنی در مقیاس های در سطح0.05 و مقیاس در سطح0.05 بیانگر وجود تفاوت معنادار است. نتایج آزمون برای مقایسه میانگین نمرات آزمودنیها در سه گروه سابقه خدمت در مقیاس های در سطح0.05 و مقیاس در سطح 0.05بیانگر تفاوت معنادار است و نتایج این آزمون برای سه گروه پست سازمانی در مقیاس های در سطح 0.05و مقیاس در سطح 0.05بیانگر تفاوت معنا دار است. همچنین نتایج آزمون برای مقایسه میانگین نمرات آزمودنیهای پنج گروه مدرک تحصیلی در کلیه مقیاس های هشت گانه بیانگر تفاوت معنادار در سطح 0.05می باشند. در نهایت با تحلیل ماده ها و محاسبه پایایی هر مقیاس و حذف سؤالات نامربوط و تعیین میانگین و انحراف استاندارد هر مقیاس در کل آزمودنیها و به تفکیک جنسیت به بررسی هدف بعدی این پژوهش که هدف اصلی تحقیق نیز محسوب می گردید پرداخته شد. برای این منظور اگرچه نمره های استاندارد بهتر از رتبه های درصدی هستند ولی از آنجا که در معنا دادن به نمره های استاندارد کمک می کند ابتدا رتبه های درصدی محاسبه گردید زیرا براساس منحنی نرمال, هر نمره استاندارد مستقیماً با یک نمره درصدی متناظر می شود. سپس با استفاده از میانگین و انحراف استاندارد هر مقیاس به تفکیک جنسیت به محاسبه نمره های استاندارد پرداخته شد که نتایج آن طی جداول آورده شده است. در این جداول نمرات خام، رتبه درصدی و نمره های استاندارد و برای هر مقیاس به تفکیک جنسیت آمده است. برای مثال نمره استاندارد مردی که در مقیاس 30 شده است با مراجعه به این جدول 62 می باشد, که بیانگر این است که نمره این فرد بیش از یک انحراف استاندارد از میانگین بیشتر است. بنابراین با در دست داشتن نمره خام هر فرد می توان نمره استاندارد ورتبه آن فرد را با مراجعه یه این جداول بدست آورد. همچنین با تهیه پروفایل با استفاده از نمره های استاندارد می توان موقعیت هر فرد را با مراجعه به این پروفایل ها در هر مقیاس سنجید. یافته های پژوهش در زمینه اجرا و نمره گذاری و به عبارتی عملی بودن ابزار اندازه گیری و متناسب بودن آن بیانگر آنست که دستور العمل مقیاس را می توان عیناً همانطور که برای اجرای این پرسشنامه آمده است مورد استفاده قرار داد, بدون اینکه مشکلی در اجرای پرسشنامه به وجود آید. در مورد نمره گذاری نیز جمع آوری و تعبیر و تفسیر نمره ها به همان روشی که ذکر گردیده مورد استفاده قرار گرفت و با مانع خاصی برخورد نشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که این پرسشنامه را بدون هیچ مشکل خاصی می توان بر روی کارکنان گمرک مورد استفاده قرار داد.